بهترین زمان آبیاری درختان
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چه زمانی باید درختان باغ یا باغچه را آبیاری کنید؟ یا اینکه بهترین زمان آبیاری درختان چه زمانی است؟ اول از همه باید بدانید که کاشت نهال اولین قدم است. بعد از آن باید یکسری اقدامات مانند تنظیم برنامه تغذیه‌ای، چالکود، هرس، رنگ تنه، کنترل آفات و … را حتما رعایت کنید. آبیاری از جمله اقدامات بسیار مهم و موثر در رشد و نمو درختان و باروری آنها می‌باشد. به همین دلیل اطلاع از میزان دقیق آبیاری و فاصله زمانی بین دو آبیاری از نکات بسیارمهم و کلیدی است. تا انتهای این مقاله همراه دکتر پلنت باشید که بهترین زمان آبیاری درختان باغ خود را بیابید.
عوامل موثر در تعیین زمان آبیاری
هنگامی که قصد انجام آبیاری دارید باید بدانید که عوامل متعددی در این زمینه دخیل هستند. پس با در نظر گرفتن همه آنها می‌توانید یک برنامه آبیاری دقیق و منظم را برای باغ یا حتی گیاهان زینتی خود مشخص نمایید. در واقع با دانستن این عوامل و تنظیم برنامه آبیاری مناسب محصول بهتر و باکیفیت تر و درختان مقاوم‌تری خواهید داشت. در ادامه هر یک از این عوامل را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
نوع درخت
هر درخت نیاز آبی خاصی دارد، مثلا برخی درختان مانند مرکبات به خاک مرطوب نیاز دارند به همین دلیل اغلب در شمال کشور (مازندران و گیلان) کشت می‌شوند. درحالی که درختانی مانند پسته به خشکی مقاوم اند و می‌توان آنها را در اقلیم‌های گرم و خشک کشت کرد. پس قبل از هر چیزی باید نیاز آبی درخت خود را بررسی کنید و با توجه به اقلیمی که در آن هستید میزان آبیاری را مشخص کنید. که بیشتر یا کمتر از میزان مورد نیاز درخت به آن آب ندهید. به عنوان مثال برای درختی مانند گردو که در شرایط اقلیمی کوهستانی کاشته شده است در فصل بهار (بعد از اردیبهشت ماه) تقریبا هر 12 تا 16 روز یکبار نیاز به آبیاری دارد.
سن درخت
هر چه سن درخت بیشتر باشد ریشه‌های آن بیشتر و ضخیم‌تر هستند و به سطح پایین‌تری از عمق خاک نفوذ کرده‌اند. به همین دلیل هرچه سن درخت بیشتر باشد هنگامی که آبیاری می‌کنیم میزان آب بیشتری لازم است که ریشه‌ها بتواند آنرا جذب کنند. اما درخت‌های جوان و نهال‌هایی که به تازگی کاشته شده‌اند ریشه‌های نازک تر و کمتری دارند به همین دلیل تعداد دفعات آبیاری در این درختان بیشتر است. زیرا به دلیل کم بودن فضای ریشه‌ای آب از دسترس گیاه خارج می‌شود و نمی‌تواند آنرا توسط ریشه‌ها جذب کند. به همین دلیل در درخت‌های جوان یا نهال‌ها تعداد دفعات آبیاری را باید بیشتر کرد اما حجم آب مصرفی برای آب دادن به هر درخت نباید زیاد باشد.
فصل‌های مختلف
با توجه به گرم شدن هوا در شش ماه اول سال نسبت به شش ماه دوم درختان به میزان آبیاری بیشتری نیاز دارند. چراکه در این زمان درختان درحال فعالیت هستند و میزان تبخیر و تعرق گیاه بالاتر بوده پس باید آبیاری به موقع انجام نگیرد (بسته به نوع درخت، اقلیم و سن درخت). همچنین باید در نظر داشته باشیم که درختان در هنگام باروری و سایزگیری میوه، آب بسیار زیادی مصرف می‌کنند و در اختیار میوه قرار می‌دهند. پس باید حتما توجه داشته باشید که با آبیاری منظم و به موقع، محصولات آبدار و با کیفیت‌تری برداشت خواهید کرد.
بافت خاک
با اطلاع از بافت خاک باغ یا باغچه خود، می‌توانید آبیاری درست‌تری انجام دهید. در واقع بافت خاک یک عامل تعیین کننده برای مشخص شدن زمان دقیق آبیاری درختان و سایر محصولات کشاورزی است. همانطور که می‌دانید انواع مختلفی بافت خاک وجود دارد از جمله رسی (caly)، شنی (sand)، سیلت (silt). حال اگر بدانید که خاک باغ شما چه بافتی دارد بهتر می‌توانید دوره آبیاری را مشخص کنید. در واقع ذرات خاک از نظر نفوذپذیری و نگهداری آب خواص متفاوتی دارند. برای مثال در خاک‌های شنی ذرات اندازه‌ی بزرگ تری دارند (حدود 2 میلیمتر) و نفوذ پذیری بالایی دارند. خاک شنی را به راحتی می‌توان شخم زد اما قدرت پایینی در نگهداری آب دارد. در مقابل آب به سرعت از دسترس گیاه خارج شده و خاک شنی خیلی زود خشک می‌شود.
در مقابل ذرات خاک‌های رسی دارای اندازه‌ی کوچک‌تر هستند اما عموما برای کشت مناسب نیستند. زیرا آب را در خود نگه داشته و موجب پوسیدگی ریشه و بروز بیماری‌های قارچی می‌شود. برای شناخت بافت خاک و مشخص کردن دوره‌ی آبیاری بهتر است آزمایش خاک انجام دهید. در آزمایش خاک علاوه‌بر بافت خاک، درصد اجزای معدنی، عناصر و ریز مغذی‌ها مشخص می‌شوند. همچنین میزان شوری خاک، اسیدی و قلیایی بودن آن (PH خاک) را در می‌یابید. سپس با اطلاع از این نکات (و در نظر گرفتن سن و نوع درخت) می‌توانید یک دوره آبیاری مناسب و منظم و برنامه تغدیه‌ای مناسب برای باغ تنظیم کنید.
تعیین دوره ی آبیاری
با توجه به نکاتی که بیان شد باید بدانید که یک بازه زمانی مشخص برای آبیاری نمی‌توان مشخص کرد. در واقع بهترین زمان آبیاری درختان همانطور که گفته شد به عوامل مختلفی بستکی دارد. هر باغبان با توجه به شرایط موجود در باغ (نوع درخت، سن درخت، بافت خاک)، باید بررسی‌هایی لازم را انجام دهد و یک دوره مناسب برای آبیاری درختان آن هم در فصل‌های مختلف تنظیم کند.
برای تعیین دوره ی آبیاری درخت یا گیاهان دیگر (بهترین زمان آبیاری درختان) شرایط خاک را بررسی نمایید. بعد از اینکه آبیاری را انجام دادید، یک چاله به عمق 10 تا 15 سانتی‌متر حفر کنید و شرایط خاک را از نظر خشکی و رطوبت بررسی کنید. این کار را تا جایی ادامه دهید تا با خاکی خشک مواجه شوید؛ در این شرایط می‌توانید اقدام به انجام آبیاری بعدی کنید. تعداد روزی که حد فاصل بین این دو آبیاری است مشخص کننده دوره آبیاری در باغ شما خواهد بود و طبق همین روش می‌توانید برنامه‌ی روتین آبیاری باغتان را تنظیم کنید.
آبیاری در زمان شکوفه‌دهی
به صورت کلی آبیاری در زمان تشکیل گل ممنوع است. زیرا اگر در این زمان آبیاری انجام شود، شکوفه‌های تشکیل شده سنگین شده و منجر به ریزش شکوفه می‌شود. همچنین شیره‌ی درخت رقیق شده و این امر باعث طغیان شته در باغ و تغذیه از شیره‌ی گیاه می‌شود. اما در مناطقی که آب و هوای گرم و خشک دارند برای جلوگیری از ایجاد تنش خشکی، معمولا در زمان شکوفه‌دهی آبیاری انجام می‌شود. اما در نظر داشته باشید این آبیاری فقط جهت رفع تشنگی در اقلیم گرم و خشک می‌باشد و آبیاری بیش از حد باعث ریزش گل‌ها و عدم تشکیل میوه می‌شود.
2 نظر
مقاله بسیار خوبی بود ممنون از اطلاعات مفیدی که در اختیار ما قرار دادین
با سلام و احترام
سپاس از توجه شما